İşte geldik 2015’in ilk haftalık özetine. Yeni yılınızın hedeflerinize bir bir ulaştığınız, sağlık ve mutluluk içinde geçmesini dilerim. Çoğu zaman aklımıza bile gelmeyen sağılığın her konuda ne kadar belirleyici olduğunu çevremdeki acı örneklerle anlamaya başladım. Dolayısıyla önce sağlık. Gerisi geliyor bir şekilde. Gelelim yılın ilk haftasını da içeren 29 Aralık 2014 – 4 Ocak 2015 tarihleri arasında önümdeni geçenler arasından sizler için süzdüklerime.

Genel Yaşam

• 2014 sonunda listelere, en iyilere doydunuz mu bilmiyorum. Buna isyan edenler de yok değil.
• Şirketlerin marka değeri ve riskleri konulu REPMEN toplantısı 6 Mart 2015’te İstanbul Barbaros Point Hotel’de. Ayrıntılar sitesinde.
• Memlekete -sanıyorum- seksenlerde gelen ve ‘Sabır Küpü’ olarak adlandırdığımız ‘Rubik’s Cube’ normalde 3 x 3’lük bir küpten ibaret. Hala masamda duruyor ve bir ara sırrına vakıf olmayı dahi başarmıştım. Sabır Küpü çılgınlığı ritmini hala ilginç bir şekilde koruyor. Fakat seviye epey yükselmiş durumda. Buyrun size 17 x 17’lik kübü çözen çılgın Kenneth Brandon. 7,5 saatlilk çilesinin hızlandırılmış videosunu izleyelim.

• 2014’ün ilgi çekici girişimlerinden line.do geçtiğimiz yılın özetini çıkartmış. Bir bakın.
• Havayolu şirketleri ıvır zıvır her şeye ekstra bedel çıkartmasıyla ünlüdür. Bu hafta öğrendim ki bu işten felaket para para kazanıyormuş. Kesinleşen 2013 verilerine göre 31 buçuk MİLYAR dolar kadar!
• Problem Solver (Sorun Çözücü) adlı yeni bir bira. İddiası tadında değil, oranında. Zihnin en yaratıcı seviyede çalışabilmesi için en ideal alkol oranı olan yüzde 0,075’i aşmamanızı sağlıyor. Sırrı şişesinde.
• Selfie 2013’te yılın kelimesi seçildiğinde hakkında bir şeyler yazmıştım. 2014 yılı için seçile kelime ise ‘vape‘ oldu. Vape (veyp okunur) elektronik sigara içmeye karşılık gelen fiil. Yani sigara için smoke, e-sigara içinse vape. Bunun altında e-sigaraların da sigara gibi lanetlenmesini engelleme çabası olduğunu düşünüyorum. Kelimeler zihinleri kodlar; önemlidir.

Bilim / Teknoloji / İnternet

• 2015 Apple’ın yılı olacak diyorlar. İpucu: Apple Watch, HomeKit, HealthKit, Beats…
• Kimi Ortadoğu ülkelerinde futbol kadar popüler spor dalı deve yarışının şahikası Dubai. Aynen at yarışlarında olduğu gibi işin püf noktası küçük jokey (binici) kullanarak hayvanın ağırlığını düşürmek ve avantaj sağlamak. ‘Garson boy’ adam bulmak zorlaşınca çocuk kaçırma yöntemine meyledince Birleşmiş Milletler’den kınama gelmişti. Bunun üzerine Dubai’nin ilk (ve sanıyorum tek) üretim tesisi kuruldu: elektronik / robot jokey fabrikası! 2005’te yazdığım bir haberde detayları derlemiştim. Bu hafta okuduğuma göre o olay büyük bir sektöre dönüşmüş.

• Elektronik güvenlik konusundaki en köklü organizasyonlardan Chaos Computer Club‘ın bu yılki buluşmasında siber güvenlik uzmanı (hacker diyelim) Jan Krissler Alman Savunma Bakanı Ursula von der Leyen‘in parmağının fotoğrafını sıradan bir kamerayla çekti, bu fotoğraftan da parmak izini çıkartarak herkesi ürpertmeyi başardı. Kişisel tavsiyesi politikacıların halka hitap ederken eldiven takması.
• Aynı konferansta sunulan bir araştırmanın sonucuna göre Dark Web / Deep Web olarak anılan (ağırlıklı olarak TOR ağında yaşayan) internetin karanlık tarafındaki trafiğin yüzde 80’inden fazlası çocuk pornografisiyle ilgiliymiş. Bu konunun gördüğü ilgi bir kereliğine de olsa keşfetmekten tetiklenen merak mı yoksa gerçekten etrafımızda bu kadar tutkunu mu var emin olamıyorum.

Hi @LizardMafia, I want to play #Destiny on XBOX Live. I'll give your entire crew Mega lifetime premium vouchers if you let us play. Cool?

— Kim Dotcom (@KimDotcom) December 25, 2014

• İnternetin şüphesiz en ilginç karakterlerinden Kim Dotcom hack grubu Lizard Squad‘ın saldırıları yüzünden Xbox Live altında Destiny oyununu oynayamaz hale gelince hackerlara 3 bin ömür boyu premium üyelik kuponu dağıtarak saldırıyı durdurdu! Sosyal medyadan binlerce teşekkür mesajı yağdı. İnternet tarihinin EN garip olaylarından biri bu bence.
• Hacker’ın lejyonere dönüşüm öyküsü: siber savaşçılar.
• Uyanık Çinli göçmenler ABD’de sokakta yaşayanlara 100 dolar verip kendi adlarına mağazalardan 200 dolara kontratlı iPhone aldırıyor ve sonra bunları ortalama 1.000 dolara yurtdışındaki bağlantılarına kutusuyla satıyormuş. Bu o kadar ciddi boyuta ulaşmış ki artık özel emniyet birimleri takip etmeye başlamış. Bir de geleneksel hırsızlık var elbette. Fakat ilginç bir ayrıntı olarak iOS8’de şifreleme ve uzaktan kilitleme standart hale geldikten sonra hırsızlıkta yüzde 38 düşüş görülmüş. Açık arttırma sitelerinde satılan ikinci el telefonlar üstünde yapılan bir taramada çoğu şifre ekranında takılı halde çıkmış (gerçi iCloud ile kilitlenen telefonları da doulCi adlı bir yazılımla kırıyorlarmış). Detaylar bu kadar da değil.
• Bu arada iOS8’e çok büyük boyutlu güncellemeler yaptığı için Apple mahkemeye verildi!
• Quake oyun tarihi açısından ‘her cihazda oynanmazsa ölecek’ hastalığının en büyük mağduru. Sırada osiloskop var (elektronik oyun tarihinde osiloskopun önemini bilmekte fayda var).
• Facebook yıl boyunca etkileşimi bol paylaşımları derleyip üyelerine özel ‘yılsonu özeti’ oluşturdu. Bunu en mutlu anlar olarak yansıtmaya çalışırken bol etkileşimli gönderimlerin tatsız olaylardan oluşma ihtimalini gözardı etti. Hayatını kaybeden küçük kızınızla bu şekilde karşılaşmanın şokunu düşünebiliyor musunuz?
• Samsung mobil cihazlarında yeni bir kullanıcı grubu hedeflemeye başladı: otizm hastası çocuklar. Look at me adlı ücretsiz bir uygulamayla başlayan bu çaba dikkate değer.

https://www.youtube.com/watch?v=99TL3hGPw5I

• 1Keyboard: Mac kullanıcıları için ‘bütün cihazlara hükmeden klavye’ yaratan bir yazılım.
• Hayatımın büyük bir bölümü klavye ile bir şeyler yazarak geçtiği için klavye konusunda takıntılıyım. Son keşiflerimden biri her şekle girebilen tamamen dokunmatik yüzeyden (ekrandan) oluşan 101touch oldu. Ne kadar kullanışlı olur kestiremiyorum ama merak etmiyorum desem yalan olur. Bu daha önce niye aklımıza gelmemiş ki? (Yeterince kaynak toplayabilirse Kasım ayında satışa sunulacak). Şöyle bir şey:

• Google’ın Field Trip adlı hiç duymadığım bir mobil uygulaması varmış. Seyahat edenler, etrafını keşfetmek isteyenler için birebir. Bir bakın derim.
• Yazılımcı Ian Webster sene boyunca elinin kenarıyla mucizeler yaratmış. Ben en çok Luna‘yı sevdim (Space might be the final frontier but it’s made in a Hollywood basement).
• Puzzlook: iPhone 5 serisi için 5 optik lense sahip ilginç tasarımlı bir kılıf. 6 için de yakında çıkar sanıyorum.
• Picture Book: Ben bu yazıyı yayınlayıncaya kadar çalışmaya devam eder mi bilmiyorum ama bu ücretsiz Chrome eklentisi sayesinde herkesin gizli Facebook fotoğraflarını görebiliyorsunuz.
• Mahallenin bir dönemki en hızlı oğlanı Internet Explorer bugün neredeyse sadece Chrome ya da Firefox yüklemek için kullanılır hale geldi. Mobildeki pazar payı yüzde 2’yi anca buluyor. Microsoft bu kaderi Spartan kodlu  yeni bir tarayıcıyla değiştirmeye çalışıyor. THIS IS SPARTAAAAA!
• 2014 yılında mobil sektörde yaşananlara dair uzuuuun bir istatistik derlemesi.

İnternet Siteleri / Girişimleri

• Yüzlerce, binlerce bedava ses dosyası. İnternetin en eski sitelerinden biri.
• Instafall: Instagram için alternatif bir web arayüzü (İngilizce fakat bir Türk girişimi).
• 500’den fazla ücretsiz HD görsel (500+ yazacaktım. Çok Amerikan geldi vazgeçtim. O sırada aklıma geldi. Bizde daha çok ’18 yaş ve üstü’ için kullanılan bu kalıp gündelik hayatımıza RTÜK ‘akıllı’ işaretleriyle yerleşti. Fakat sıklıkla yanlış kullanıyoruz. Lütfen aklınızda olsun; o galat-ı meşhurun doğrusu +18 değil; 18+ şeklindedir).
• Yıllardır ABD başta olmak üzere uluslararası film ve müzik sektörünün hedef tahtasındaki bittorrent sitesi The Pirate Bay geçen yılın son ayında İsveç Polisi’nin düzenlediği bir baskınla hayata gözlerini yumdu (gibi). Ama artık kendiniz de bir tane açabileceksiniz. Hatta yola sağlam çıkın diye The Piratebay, Isohunt ve Kickass’in veritabanını da paylaşıma açmışlar. Çok ilginç bir dönemi tetikleyebilir.
• Seslendirme işiyle uğraşıyorsanız portföyünüzü yüklemenizde fayda olan bir evrensel platform. Türkçe bölümü bomboş(tu ilk paylaştığımda).
• Pinterest de reklam seçeneği sunmaya başladı.
• Snapchat toplamda 20 milyar dolar değerleme üzerinden 500 milyon dolar daha yatırım aldı! 2015’te böyle haberleri daha çok alacağımızı iddia ediyorlar. Hiç şüphem yok.
• Second Life‘ın 2015’te hala ayakta olduğu ve hala epey para kazandığını öğrendim. Şaşırmadım desem yalan olur.
• Web girişimcileri için arayüz tasarımı ekseninde (çok hoşuma giden) tavsiyeler zinciri. Türkçe versiyonunu da görebilmek dileğiyle.
• Bu yıl teknoloji ve trend gazeteciliğinde 20. yılımı doldurdum. EN garip sitelerden birine bu hafta denk geldim. Beğendiğiniz şarkıyı belirliyor ve Beatballs sitesine yolluyorsunuz. Uzmanlar şarkıyı inceleyip onun tarzına, hissine en uygun köftenin (evet KÖFTENİN) tarifini hazırlayıp yolluyor. Şarkıları köfteye çevirmek hayatım boyunca hayalini kurduğum bir şeydi. Eminim sizin için de öyleydi. Sanırsam tek eksiğimiz köfteydi.
• Bu kadarı yetmedi mi? O zaman buyrun size web girişim atlası. Dünyanın neresinde, kim, ne girişimini hayata geçiriyor görelim.

Tasarım / İnovasyon

• Karşılaştığımda deliler gibi sevindiğim sitelerden biri: tasarıma meraklılar için seçme belgeseller. Bir kısmını izlemişim ama kalanı bile haftalarca yeter! YAŞASIN TASARIM!
• Geçen haftaki özette her saati ‘akıllı’ hale getirme iddiasını taşıyan Kairos‘tan söz etmiştim. Bu hafta da benzer bir ürün e-strap markasıyla Mont Blanc’dan geldi.

• Yeni akımın sanal gerçeklik olacağı aşağı yukarı belli gibi. iPhone ile bu konuda çözüm üretenlerden biri de Pinc.

https://vimeo.com/112606931

• Sizin için bir şey ifade ediyor mu bilmem ama ben masa oyunlarının hastasıyım. Bazılarının kutu oyunu da dediği bu seriden birkaç tane hala evimde duruyor (oynayacak kimse bulamıyorum). Monopoly’yi bile geride bırakarak dünyanın en iyi masa oyunu seçilen Twilight Struggle adlı oyunun yapım öyküsünü anlatan bir yazıya denk gelince arkalarında ne çok emek ve fikir olduğunu daha iyi anladım.

Kültür / Sanat

• En sevdiğim edebiyat bloglarından Brain Pickings 2014’ün en iyi (İngilizce) kitaplarını sıralamış.
• Türkiye’deyse Radikal Kitap 100 kitaplık benzer bir liste derlemiş.
• Birçok kişi için hangi filmi izleyip izlemeyeceğini belirleyen IMDB’nin puan sistemi Quora’da tartışılıyor. Önemli ayrıntılar var.
• Ben Mad Max’i sevenlerdenim. Bu yıl uzun bir aradan sonra yeni bölümüyle beyazperdeye dönecek. Bir diğer sevindirici haberse Netflix’in Marvel ile ortak yapımcılığını üstleneceği Daredevil, Jessica Jones, Iron Fist, and Luke Cage’den oluşan 13 bölümlük 4 farklı süper kahraman dizisinin yolda oluşu. Terminator ve Star Wars’u önceki özetlerde duyurmuştum zaten (Bir de sevemediğim Jurassic Park olacak bu sene; atlamayalım).

https://www.youtube.com/watch?v=NY-r5-k5e04

• Süper kahraman filmleri demişken arşivimden bir görseli paylaşayım. 2020’ye kadar yol haritamız burada:

• Wikiart: Görsel sanatlar ansiklopedisi.

• Kitapta kaldığınız yeri hatırlamak için benim gibi sayfa ucunu mu kıvırırsınız yoksa ayraç mı kullanırsınız? Tercihiniz ikincisiyse çok ilginç ve hoş bir ürün hayatımıza girmek üzere.
• Yukarıda da değindiğim sanal gerçeklik (virtual reality) meselesinin en ilginç açılımlarından biri sinema sektöründe yaşanıyor. Bu sene ünlü Sundance Film Festivali’nde ona yönelik özel bir katgori bile açıldı (bir diğer köklü film festivali olan Tribeca’da bir süredir Vine kategorisi olduğunu da hatırlatırım).

Kapanışı bir Pazar seyri ile yapalım. Hayatınızın geri kalanında işe yarayacak bir şey olsun istedim. Bir yalanı ve yalancıyı nasıl anlarız? Bunu öğrenmemiz gerek çünkü her gün ortalama 10 ile 200 arasında yalana maruz kalıyoruz.

[box type=”info”]Bu derleme hoşunuza gittiyse ilgilenebilecek dostlarınızı yazının sonundaki düğmeler aracılığıyla paylaşarak onları da haberdar edebilirsiniz. Yine altta yer alan ‘Yeni yazılardan ilk sen haberdar ol’ bölümüne e-posta adresinizi girerseniz yeni yazılardan öncelikli haberdar olabilirsiniz.

Fikirlerinizi ve gözümden kaçan detayları yorum bölümünde beklerim.[/box]

Hepinize iyi Pazarlar. 2015’te her hafta daha dolu, daha faydalı şeylerle karşılaşmak üzere.