Deniz Baykal pek tuttuğum, beğendiğim, desteklediğim bir politikacı değil. Ancak yakın tarihin en önemli siyasi figürlerinden biri olduğu tartışma götürmez. Notlarımı düzenlerken hakkında pek de bilinmediğini düşündüğüm; şahsen enteresan bulduğum bir ayrıntı karşıma çıktı. Paylaşmak istedim.
Baykal, Rudyard Kipling’in ‘If” adlı şiirini ‘hayatımda en çok etkilendiğim şiir‘ olarak tanımlar. İlginç bir ayrıntı olarak bu şiiri ‘Adam Olmak‘ başlığıyla Türkçeye -hayatının en büyük çalımlarını Deniz Baykal’dan yiyen- Bülent Ecevit kazandırmıştır (şiir çeviren Başbakan! Heyhat!).
Adam Olmak şiiri insanlığın ortak erdem ve hasretlerinin kolajı adeta. Her satırından başka bir şey sızıyor (Kipling’in zihni başlıbaşına bir mücevher).
Dizelerdeki felsefeyle Baykal’ın siyasi hayatı kimilerine tezat gelebilir. Ama bu durum şiirin harikuladeliğini asla gölgeleyemiyor.
Haydi okuyalım.
Adam Olmak
Çevrende herkes şaşırsa,
bunu da senden bilse,
sen aklı başında kalabilirsen eğer,
herkes senden kuşku duyarken hem kuşkuya yer bırakır,
hem kendine güvenirsen eğer,
bekleyebilirsen usanmadan,
yalanla karşılık vermezsen yalana,
kendini evliya sanmadan
kin tutmayabilirsen kin tutana.
Düşlere kapılmadan düş kurabilir,
yolunu saptırmadan düşünebilirsen eğer,
ne kazandım diye sevinir, ne yıkıldım diye yerinir,
ikisine de vermeyebilirsen değer,
söylediğin gerçeği eğip büken düzenbaz,
kandırabilir diye safları, dert edinmezsen,
ömür verdiğin işler bozulsa da yılmaz,
koyulabilirsen işe yeniden.
Döküp ortaya varını yoğunu,
bir yazı turada yitirsen bile,
yitirdiklerini dolamaksızın dile
baştan tutabilirsen yolunu.
Yüreğine, sinirine dayan diyecek
direncinden başka şeyin kalmasa da,
herkesin bırakıp gittiği noktada,
sen dayanabilirsen tek.
Herkesle düşüp kalkar, erdemli kalabilirsen,
unutmayabilirsen halkı, krallarla gezerken,
dost da düşman da incitemezse seni,
ne küçümser, ne büyültürsen çevreni
her saatin her dakikasına
emeğini katarsan hakçasına
her şeyi ile dünya önüne serilir,
üstelik oğlum, adam oldun demektir…
Bu şiiri her okuduğumda içinde yeni bir şeyler buluyorum. Eminim sizde de aynı etkiyi bırakacaktır.
Bülent Ecevit demişken; onun da ne kendine has bir şair olduğunu unutmayalım.
Görüşlerinizi paylaşın: