Elektronik cihazlarla iyice bütünleşmeye başlayan yaşamımızda sahip olduğumuz her ürün her geçen gün daha kıymetli hale geliyor (2001 yılında acı bir örneğini yaşadım; bilirim).

Eskiden yanımızda taşıdığımız en mahrem şey cüzdanımızdı. Birkaç kare fotoğraf, birkaç not ve belki kayıtlı birkaç telefon numarası. Oysa bugün cep telefonumuz içinde neler taşıdığımızı düşünün. Bir akıllı cep telefonu sizin hakkınızda herkesten çok daha fazla bilgiye sahip. Kaybı da eşdeğer oranda dert. (hala akıllı telefonlarına şifre koymayanlara şaşıyorum)

Kayıpları durumunda yaşanacak dertler bir yana, kimi yollarla geri getirmek de mümkün. İşte size birkaç tavsiye:

Taşınabilir bilgisayarınıza yükleyeceğiniz çeşitli uygulamalarla çalınma durumunda uzaktan içindeki bilgileri silme, kullanan kişiye mesaj gönderme ve hatta kullanan kişinin fotoğrafını çekmeniz bile mümkün. Mac ve Windows için iki öneri vereyim:

• Benim gibi Mac kullanıyorsanız bu konudaki en ideal çözüm Hidden. Tek bilgisayarla kullanacaksanız yıllık 15 dolardan başlıyor; işyerinizdeki yüzlerce bilgisayarı koruması altına alacaksanız da yıllık 395 dolara kadar çıkıyor. Yüklediğinizde bilgisayarınızın normalde işletim sistemi tarafından görünmeyen bir bölümüne kendini ekliyor ve bekliyor. Bilgisayarınız çalınırsa Hidden sitesine gidip bir düğmeye basıyorsunuz ve çalınan bilgisayarınız internete bağlandığı anda dünyanın neresinde, hangi sokakta olduğunu tespit edip haritada işaretliyor, masaüstünün görüntüsünü kaydediyor ve (varsa) öndeki kameradan bilgisayarı kullanan hırsızın fotoğrafını çekip size yolluyor. Benzer şekilde uzaktan bilgisayarınızdaki verileri silmenizi de mümkün klııyor. Apple kullanıcılarının yeni güncellemelerle bu hizmeti (fotoğraf çekme hariç) tüm cihazları için ücretsiz olarak kullanabildiğini de unutmayalım.
• Windows kullanıcıları için benzer uygulamanın ismi ise GadgetTrak. Aynı şekilde yüklediğiniz uygulama sayesinde bilgisayarınız çalınırsa yerini tespit etme ve her duruma karşılık içindeki hassas bilgileri silme gibi seçenekler sunuyor. Windows XP, Vista ve 7 uyumlu. Yıllık bedeli 30 dolardan başlıyor. (Bu hizmet cep telefonları, iPad ve Mac ile de uyumlu)
• Elbette tek çalınan ve dert çıkaran şey bilgisayar, cep telefonu ve tabletlerimiz değil. Fotoğraf makineleri de kimi zaman bilgisayarlardan bile pahalı fiyatları ve içindeki karelerle en az o kadar kıymetli. Onlar için çok ilginç çözümlerden biri de CameraTrace adını taşıyor. Başlangıç için fotoğraf makinenizi 10 dolar karşılığında siteye kaydettirmeniz gerekiyor (kaydedilen şey seri numarası). Sitenin bir diğer tarafı kullanıcılar tarafından internete yüklenen fotoğrafları tarayarak içinde seri numarası, diyafram ayarı, tarih gibi bilgiler bulunan EXIF kayıtlarını saklıyor. Fotoğraf makinanız çalındığında siteye haber verdiğinizde o cihazla internete yüklenen ilk resimde kullanıcının (hırsız ya da satın alan) kim olduğunu da ortaya çıkmış oluyor. Çalışma mantığı aşağıda:

Kişisel tavsiyelerim:

• Bilgisayarınızı internette yedeklediğiniz bir hizmeti MUTLAKA kullanın. Ben senelerdir Mozy kullanıyorum. Arka planda çalışarak seçtiğiniz klasörleri internette yedekliyor. Böylece çökme, hırsızlık gibi akla gelen bütün dertlerde güncel bir kopya uzakta bir yerde duruyor (eve bir hırsız girdiğinde harici diskleri de çalıyor zira). Çekip yeniden yüklemek çocuk oyuncağı. Hem Mac hem Windows uyumlu.
• Bilgisayarınızın faturasının bir kopyasını saklayın. Seri numarası da elinizde bulunsun. Bu tip yazılımlarla tespit ettiğiniz anda ispat için onlara ihtiyacınız olabilir.
• Çalınma anında cihazın seri numarasını ana firmaya ve yetkili servislere de vermenizde fayda var. Bir sorun olup servise verildiğinde ulaşmanız mümkün olur.

Son olarak; bunca ücretli-ücretsiz fotoğraf, belge, vs saklama hizmeti varken lütfen bilgisayarınızın diskinde bir şey saklamamaya çalışın. İnanın o hizmetler sabit diskinizden çok çok daha güvenli. (onlara ne kadar güvenebiliriz meselesi ayrı bir yazı konusu ama özet vereyim: hepsi verilerinizi sizin ana şifrenizle kriptolu olarak saklıyor. Yani -çoğunlukla- içeriğine o şirkettekilerin de ulaşması mümkün değil)

EK: Mehmet Berkay Önen ücretsiz bir kısıtlı sürüme sahip ve Linux ve Android dahil birçok platformda çalışan açık kaynaklı Prey‘i hatırlattı. Gazetede yazmıştım ama unutmuşum. Sağolsun.