Çankaya Sofrası ya da ilgilileri tarafından daha bilinen adıyla Sofra, Mustafa Kemal’in Cumhurbaşkanlığı döneminde, taze Türkiye Cumhuriyeti’nin fikir liderleri ve yöneticileriyle çeşitli konuları tartıştığı, bilgi alıp-verdiği gayrıresmi bir ortam. Mustafa Kemal geceleri sabahlara kadar bu toplantılarda konuklarıyla beraber devrimlerden düzenlemelere, eğitimden dış siyasete pek çok konuda fazla mesai yaptığı rivayet olunur.
Bu sofra sohbetlerine ait olduğu söylenen bir ses kaydına Youtube’da rastlamıştım. İki binli yılların kafasıyla dinleyince garip gelebilir ama o dönemin şartlarını göz önüne almakta fayda var. Velhasıl; yalandır, doğrudur bilemem; bilginiz olsun yine de (videonun altında konuşmanın deşifresi var. Parantez içindeki çeviriler bana ait. Malum; kelimeler yitip gidiyor zamanla).
Efendiler, arkadaşlar; biz bu milleti ilk şeklinden daha yüksek mertebelere (seviyelere) çıkarmakla mükellef (yükümlü, sorumlu) adamlarız. Bu yükseliş yalnız ve yalnız meydan muharebelerinde kazandığımız şereflerle olamaz. Bu, buna kâfi (yeterli) değildir! Asıl yükseliş iktisat sahasında (ekonomi alanında) yükseliş olacaktır. Büyük memnuniyetle görüyorum ki iktisadın başında bulunan arkadaşım Celal Bey mühim surette bu istikâmeti (doğrultuyu) görüyor, muvaffak (başarılı) oluyor (Sonradan Cumhurbaşkanı olacak dönemin Ekonomi Bakanı Celal Bayar‘dan bahsediyor). Bu istikâmetteki muvaffakiyeti Türk Milleti anladığı zamandır ki, en büyük zafer tecelli edecektir (gerçekleşecektir). Ben, bu zaferin muhakkak olduğuna kâni (inanan, ikna olmuş) bir adam olarak mesut (mutlu) ve mesrurum (sevinçliyim).
İşte bu sohbetlerin yapıldığı Pembe Köşk, Çankaya’daki 438 dönümlük Cumhurbaşkanlığı Yerleşkesi‘ndeki en eski yapılardan biri. 1930 yılında Avusturyalı mimar Clemens Holzmeister tarafından tasarlanmış kibar bir eser (Holzmeister aynı zamanda TBMM’nin de mimarıdır).
