Hürriyet yazarlarının Facebook karnesi

Hürriyet gazetesinin Facebook yazar sayfalarından elde edilen verilere dayalı bir dizi tespit.

Söyleyeceklerimi desteklemesi açısından çok kısa bir yakın dönem kariyer özeti yapacağım.

Gazetecilik hayatımın büyük bir bölümünde teknoloji yazarlığının yanısıra medya kuruluşlarının web sitelerini kurdum ve yönettim. Milliyet ve Fanatik’i hayata geçirme döneminde başlayan web maceram Radikal, Finansal Forum, CNN Türk, Kanal D, Star gibi örneklerle sürdü gitti.

Böbürlenmek için demiyorum ama aralarında en çok emeğim geçen Radikal örneğinde yazılımdan sunucu yönetimine, veritabanından tasarımına kadar haberleri girme dışında her şeyi tek başıma yaptım. (Şu an hiçbir yayın kuruluşunun web sitesini yönetmiyorum)

Dolayısıyla bu medya yayıncılığı denen şey hakkında Türkiye’de konuşacak bir şeylerim var. İşin en başından bugününe en yoğun trafiği çeken sitelerinde piştim. Okurun, medyanın ne isteyip istemediğini; ne yaparken ne amaçladığını az çok bilirim.

Yabancı örnekleri ve trendleri bu topraklardaki pek çok kişiden daha yakın takip ediyorum ve yeni medya diye tanımladığımız elektronik mecranın ormanından cebime epey tohum doldurdum.

Şimdi esas meselemize geçelim.

Hürriyet Gazetesi güçlü bir marka. Bunun webden de ekmeğini yiyor. Trafiğe yansımasını da reklam geliriyle perçinleyerek başarısını katmerliyor. Grubun web işlerinde uzun süredir söz sahibi olan kişi de bu alana ilk olarak Fanatik-online döneminde yanımda çalışmaya başlayarak adım atan bir güzel insan.

Hürriyet (bence) akıllıca bir iş yaparak bir süre önce yazarları için bağımsız Facebook sayfaları yarattı. Bunun doğrudan ve dolaylı faydaları var. Ne kadarını hedeflediler ama ben bunun için bir ön rapor yazıyor olsam gerekçeleri şöyle sıralardım:

  • Yükselen sosyal medya trendinde öncü marka algısını güçlendirmek ve ‘sonradan gelen’ olmamak.
  • Türkiye’nin toplam aktif internet kullanıcısının dörtte üçünü geçen üye sayısıyla yoğun bir kullanıma sahip olan Facebook’ta yer alarak siteye yönelen trafiği arttırmak.
  • Kullanıcı yorumlarını daha gevşek bir moderasyonla site dışında almaya devam ederek iletişimi sürdürmek (Hürriyet uzunca bir süredir -pek çok diğer gazete gibi- web sitesinde yazarlarına yorum yaptırmıyor. ‘Haberlerden anlarsınız ama bizim über alim yazarlarımıza aklınız ermez’ demenin bir diğer yolu.)
  • Mümkün olursa yazarların da katılımıyla daha etkileşimli bir yapı kurulabilir.
  • Eklenecek Facebook uygulamalarıyla etkinlik arttırılabilir.

Pazar gününün boşluğunda mıntıka denetimi yaparken Hürriyet’in ‘love to hate’ alt markası ‘Gazi’ Ertuğrul Özkök’ün sayfasına denk geldim. Sonuç tahmin ettiğim gibiydi.

Ertuğrul Özkök’ün Facebook’taki sayfası (tıklayarak büyütebilirsiniz)

İşaretlediğim kısımlar Özkök’e okurlardan negatif tepkiler. Bir kısmının yazının içeriğinden bağımsız kategorik olarak muhalif; ne yazarsa yazsın aynı tepkiyi verecek insanlar olduğuna eminim.

Ama hayat böyle işte… Bunu reddederek, görmezden gelerek, yok sayarak, susturarak bir şeyi çözmek mümkün değil.

Öte yandan büyük ihtimalle Özkök bu sayfalara uğramıyor bile. Çünkü (yanlış hatırlamıyorsam) web sitesinden yazarlara yorumların kaldırılmasını isteyen de oydu. (Radikal’de de aynı taleple senelerce İsmet Berkan başımın etini yedi durdu. ÇOK uzun mücadelelerden sonra Perihan Maden gibi birkaç tahammülsüz yazarınkini kapayarak ara formül bulduk. Bunları başka bir yazıda bir gün paylaşırım; esas mavra orada zira)

Facebook’taki bu ‘yarı-özgür’ kurtarılmış bölgeye bakarken küçük bir araştırma yapayım dedim. Hürriyet’in bütün yazarlarının Facebook sayfalarına yönelik bir yoklama da diyebiliriz. Elbette bütün yazarlara tek tek bakmak mümkün değil zira ilgili sayfaya göre bu gazeteten şimdiye dek 698 yazar geçmiş! (aklınıza gelenleri sayın desem 100’e ulaşabilir misiniz mesela?)

Ben de bu yazıyı yazdığım Pazar günkü yazarların sayfalarını baz almaya karar verdim. Liste şöyle oldu:

  1. Doğan Hızlan
  2. Ertuğrul Özkök
  3. Özdemir İnce
  4. Ahmet Hakan
  5. Yılmaz Özdil
  6. Vahap Munyar
  7. Yalçın Bayer
  8. İsmet Berkan
  9. Ferai Tınç
  10. Gila Benyamor
  11. Kanat Atkaya
  12. Şükrü Kızılot
  13. Soner Yalçın
  14. Rahmi Turan
  15. Rauf Tamer (Posta’dan. Bir de bu var. Altyazısı: “Ben Posta’da yazacak adam değildim; asıl yerim Hürriyet”.)
  16. Hakan Ünsal
  17. Latif Demirci (Press Bey)
  18. Cengiz Semercioğlu
  19. Güzin Abla
  20. Sahrap Soysal
  21. Melda Narmanlı Çimen
  22. Onur Baştürk
  23. Melike Karakartal
  24. Tuna Kiremitçi
  25. Melis Alphan
  26. Gökhan Kimsesizcan
  27. Osman Müftüoğlu
  28. Ayşe Arman
  29. Uğur Cebeci
  30. Yorgo Kırbaki
  31. Tolga Tanış

Bir günlük listenin bu kadar kabarık olması da ilginç, değil mi? Biz okur olarak da kurum olarak da yazar (alt marka) seviyoruz. Bir gün de yerli / yabancı gazeteler arası köşe yazarı karşılaştırması yapmalı.

Allahtan bu listeyi sadece Facebook sayfası olanlarla kısıtlayınca daha makul bir şekle geldi:

  1. Doğan Hızlan
  2. Ertuğrul Özkök
  3. Ahmet Hakan
  4. Yılmaz Özdil
  5. Vahap Munyar
  6. Yalçın Bayer
  7. İsmet Berkan
  8. Kanat Atkaya
  9. Şükrü Kızılot
  10. Melike Karakartal
  11. Tuna Kiremitçi
  12. Melis Alphan
  13. Ayşe Arman

(Doğrusu bence Facebook için esas cevher Osman Müftüoğlu. Neden yok bilemedim. Ama basit de bir Facebook uygulamasıyla siteye ciddi trafik sağlayan bir ‘alt marka’ olabilirdi. Neyse.)

Kendime 1 haftalık eşik belirleyerek 27 Şubat 2011-6 Mart 2011 tarihleri arasında açık bilgilerden yola çıkarak basit bir rapor çıkarttım. 6 Mart 2011 saat 15:00 itibarıyla sonuçlar (yazar isimlerine göre alfabetik sırada) şöyleydi:

Tablodaki kolonların açıklamasıysa şöyle:

  • Hayran sayısı: Facebook sayfasını beğenerek profiline ekleyen kişi sayısı.
  • Beğeni sayısı: İlgili tarih aralığında sayfaya eklenen yazıları beğenen toplam kişi sayısı.
  • Yorum sayısı: İlgili tarih aralığında sayfaya eklenen yazılara yorum yapan toplam kişi sayısı.
  • Yazı sayısı: İlgili tarih aralığında Facebook sayfasına eklenen yazı adedi.

Bu verilere tamamen kendi kriterimden oluşan iki kolon daha ekledim:

  • Etkinlik oranı: Yazarın aldığı yorum ve beğeni toplamını toplam etkileşim sayısı belirleyerek hayran sayısına bölmek (böylece hayranların etkileşim oranını bulmak) ve bunu da yazdığı yazı toplamına bölerek yazı başına ne kadar etkileşim sağlandığını belirlemek.
  • Etkileşim oranı: Yazarın aldığı yorum ve beğeni toplamının hayran sayısına bölünmesi. Kabaca üye başına katılım oranı da diyebiliriz.

Bu oranlara göre yukardaki tablo şöyle oldu (tıklayarak büyütebilirsiniz):

Alfabetik sıralamanın getirdiği steril ortamı bozduğumuzdaysa olaylar şu şekle geldi:

Hayran sayısına göre Hürriyet yazarları

Görüldüğü gibi Yılmaz Özdil bir ‘orantısız güç’ sembolü gibi duruyor. Onu Ayşe Arman ve Ahmet Hakan Takip ediyor.

Beğeni sayısına göre Hürriyet yazarları

En çok beğeni alan yazar sıralamasında Ahmet Hakan ile Ayşe Arman yer değiştiriyor.

Yorum sayısına göre Hürriyet yazarları

Yorum sayısında sıralama beğeni sayısına paralel.

Etkinlik oranına göre Hürriyet yazarları

Etkinlik oranında durumlar biraz değişiyor. Kullanıcıların beğenme ya da yorum yapma eğilimlerine baktığımızda Ahmet Hakan en çok yorum ve beğeni alan yazar olarak ilk sıraya yerleşiyor. Yılmaz Özdil’in ikinciliğini Melike Karakartal izliyor (bu maddenin adetten bağımsız olarak oranı temsil ettiğini hatırlatırım).

Etkileşim oranına göre Hürriyet yazarları

Yazı başına etkinlikteyse sıralama Ahmet Hakan, Yılmaz Özdil ve Ertuğrul Özkök şeklilnde. (bu listenin de adetlerden bağımsız olarak oranı temsil ettiğini unutmayalım)

Ne demek oluyor?

Bu verilere bakıp ‘Facebook kitlesi Hürriyet’in genel okur profilini yansıtmaz’ türevi çıkarımlar yapmak mümkün (oysa sitenin örneklem grubu bile gazetenin tirajının onlarca katı). Ama fikir verdiği konusunda da sanıyorum hemfikiriz.

Elbette normalde (basılı) gazete okurken bir ücret ödendiği için insanlar daha seçici, daha sahiplenici oluyor fakat 24 milyondan fazla üyesiyle Facebook da internet kitlesinin tahlili adına yabana atılmayacak bir veri kaynağı.

Üstelik geleneksel medyanın ayakta kalabilmek için yeni medyadan toplanan bu tip raporlara her geçen gün daha fazla ihtiyacı olacak. Bu yöntemden yola çıkarak, Hürriyet’in ana sitesinin içine dalarak çok daha ayrıntılı araştırmalar yapmak da mümkün. Düşününce bile onlarcası aklıma geliyor. Zaman buldukça da üstünde çalıştıklarımı bu şekilde özetle paylaşmaya çalışacağım.


Yorumlar

3 yanıt

  1. satılık devremülkler avatarı

    Herzaman ki gibi çok güzel bir yazı hazırlamışsınız. Teşekkürler.

  2. R. Yucel avatarı

    Güzel bir yazı olmuş, radikaldeki yazarların okur yorumlarını kapatma(ma) yazınızı da bekliyoruz.

Görüşlerinizi paylaşın: